WYNALAZKI I WZORY UŻYTKOWE

TRYB MIĘDZYNARODOWY

E. BERLINER - GRAMOPHONE - NO. 534,543

MIĘDZYNARODOWE ZGŁOSZENIE PATENTOWE (ZGŁOSZENIE PCT)

Jeśli Zgłaszający chciałby uzyskać patent na swój wynalazek lub prawo ochronne na wzór użytkowy w wielu różnych krajach świata (przykładowo w krajach europejskich, ale też azjatyckich, czy z obszaru obu Ameryk), to może skorzystać z procedury opartej o międzynarodowy „Układ o współpracy patentowej” (z jęz. ang. Patent Cooperation Treaty). Procedura ta nazywana jest w skrócie „procedurą PCT”.

Procedura PCT umożliwia zgłaszającym dostęp do uproszczonego postępowania uzyskiwania patentów aż w 148 krajach świata, należących do Układu. Dzięki tej procedurze zgłaszający dokonuje tylko jednego zgłoszenia międzynarodowego.

Skorzystanie z procedury PCT umożliwia zgłaszającemu możliwość oceny swoich szans na uzyskanie patentu w dowolnej liczbie państw członkowskich PCT, w których zamierza ubiegać się o ochronę swojego rozwiązania.

Procedura PCT jest nieco zawiła, generalnie jednak składa się z dwóch głównych faz. Rozpoczyna się od wniesienia zgłoszenia międzynarodowego – co jest nazywane tzw. fazą międzynarodową. Natomiast kończy się (w przypadku pozytywnego wyniku na rzecz zgłaszającego) udzieleniem patentu krajowego lub regionalnego. Dlatego ta faza nazywana jest opcjonalnie fazą krajową lub fazą regionalną.

FAZA I
(MIĘDZYNARODOWA)

Faza międzynarodowa składa się (jeżeli zostanie zakończona) z kilku głównych etapów:

⋯ ETAP I ⋯

⇒ wniesienie  przez zgłaszającego zgłoszenia międzynarodowego w trybie PCT do Urzędu przyjmującego (Receiving Office).

⇒ postępowanie wdrażające dokonywane przez Urząd przyjmujący w odniesieniu do tego zgłoszenia.

  • Zgłaszający może złożyć dokumentację zgłoszeniową dotyczącą jego rozwiązania technicznego do jednego ze wskazanych „urzędów przyjmujących”, tj.:
➤ DO SWOJEGO KRAJOWEGO URZĘDU ZAJMUJĄCEGO SIĘ OCHRONĄ WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ.➤ BEZPOŚREDNIO DO BIURA MIĘDZYNARODOWEGO ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
(Z JĘZ.ANG. WORLD INTELLECTUAL PROPERTY ORGANIZATION, W SKRÓCIE: „WIPO”) Z SIEDZIBĄ W GENEWIE, SZWAJCARIA,		➤ SKŁADAJĄC DOKUMENTACJĘ ZGŁOSZENIOWĄ W
EUROPEJSKIM URZĘDZIE PATENTOWYM (Z JĘZ. ANG. EUROPEAN PATENT OFFICE, W SKRÓCIE: „EPO”), Z GŁÓWNĄ SIEDZIBĄ W MONACHIUM, NIEMCY.
W Polsce jest nim Urząd Patentowy RP z siedzibą w Warszawie. UPRP pełni wówczas funkcję urzędu przyjmującego i zarazem pośredniczącego z Biurem Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (z jęz.ang. World Intellectual Property Organization, w skrócie: „WIPO”).
∴

Przy czym zgłoszenia międzynarodowego w danym kraju może dokonać:

  • obywatel danego kraju,
  • osoba zamieszkująca w danym kraju,
  • osoba prawna mająca główną siedzibę na terenie danego kraju.

∵

Zatem zgłoszenia międzynarodowego w Polsce, za pośrednictwem krajowego Urzędu Patentowego RP, może dokonać obywatel Polski lub osoba zamieszkująca w Polsce, lub osoba prawna mająca siedzibę swej firmy w Polsce.
Jeżeli istnieje kilku zgłaszających, wymogiem jest to, aby przynajmniej jeden był obywatelem lub miał miejsce zamieszkania na terenie danego kraju, w którym chcą dokonać zgłoszenia.		Jeśli zgłaszający zamierza dokonać zgłoszenia międzynarodowego bezpośrednio w Biurze Międzynarodowym WIPO, to wówczas może on dokonać zgłoszenia w języku polskim. Jednakże w ciągu jednego miesiąca od daty takiego zgłoszenia zobowiązany jest do dostarczenia tłumaczenia na język angielski.
∴

Zgłoszenie międzynarodowe powinno zawierać:

  • opis,
  • jedno lub więcej zastrzeżeń,
  • jeden lub więcej rysunków - jeśli są wymagane,
  • skrót,
  • podanie - które powinno być sporządzone na specjalnym formularzu opracowanym przez Biuro Międzynarodowe WIPO. Do zgłoszenia mogą być także dołączone inne dokumenty, jak np. dokument pełnomocnictwa, dowód pierwszeństwa, czy nośnik elektroniczny zawierający listę sekwencji.

∵

Co istotne – na tym etapie zgłoszeniowym zgłaszający wnosi za dokonanie zgłoszenia międzynarodowego tylko jedną opłatę urzędową.		Jednakże w dwóch ostatnich przypadkach zgłoszenia można dokonać tylko wówczas, gdy było wniesione wcześniejsze zgłoszenie w trybie krajowym. Warunkiem jest, że:

∴

  • zgłaszający dokonał już zgłoszenia dotyczącego tego samego wynalazku w swoim urzędzie krajowym - w przypadku Polski w Urzędzie Patentowym RP w Warszawie,
  • wyłącznie pod warunkiem, że nie upłynęło jeszcze 12 miesięcy pomiędzy datą zgłoszenia w urzędzie krajowym, a planowaną datą zgłoszenia międzynarodowego.

∵

Wówczas urząd przyjmujący zgłoszenie międzynarodowe – w tym przypadku Biuro Międzynarodowe Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) uzna za datę zgłoszenia międzynarodowego datę dokonania wcześniejszego, pierwotnego zgłoszenia krajowego (datę pierwszeństwa).

⋯ ETAP II ⋯

⇒ wybór przez zgłaszającego instytucji międzynarodowej, która będzie Międzynarodowym Organem Poszukiwań.

➤ Jeśli zgłaszający jest podmiotem polskim i zamierza dokonać zgłoszenia międzynarodowego za pośrednictwem krajowego Urzędu Patentowego RP, który staje się w tym momencie dla zgłaszającego Urzędem przyjmującym, to wówczas zgłaszający musi zadecydować, którą z instytucji międzynarodowych wybierze jako Międzynarodowy Organ Poszukiwań. Organ ten wyznaczony jest do przeprowadzania międzynarodowych badań wstępnych zgłaszanych wynalazków (wzorów użytkowych). Ponadto organ ten przeprowadza wyszukiwanie rozwiązań technicznych bliskich przedmiotowi zgłoszenia.

Dla Polski Międzynarodowym Organem Badań Wstępnych jest:

  • Europejski Urząd Patentowy,
    z siedzibą w Monachium, Niemcy.
  • Wyszehradzki Instytut Patentowy,
    z siedzibą w Budapeszcie, Węgry (od 1 lipca 2016r.).

Jeżeli zgłaszający wybierze Europejski Urząd Patentowy jako Międzynarodowy Organ Poszukiwań, wówczas zgłoszenie międzynarodowe musi być sporządzone wyłącznie w jednym z czterech języków:

  • w języku angielskim
W jednym z trzech języków urzędowych Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO), czyli:

  • w języku angielskim,
  • w języku francuskim,
  • w języku niemieckim.

Jeśli zgłaszający wybierze Wyszehradzki Instytut Patentowy jako Międzynarodowy Organ Poszukiwań, to wówczas zgłoszenie międzynarodowe musi być sporządzone wyłącznie w jednym z dwóch języków:

  • w języku polskim.
  • w języku angielskim.

⋯ ETAP III ⋯

⇒ przeprowadzenie przez jeden z Międzynarodowych Organów Poszukiwań międzynarodowych poszukiwań w międzynarodowych zasobach literatury technicznej i patentowej.

⋯ ETAP IV ⋯

⇒ sporządzenie przez jeden z Międzynarodowych Organów Poszukiwań sprawozdania (raportu) z międzynarodowych poszukiwań wraz z pisemną opinią. Organ opiniujący stwierdza, czy zgłoszone do ochrony rozwiązanie (wynalazek) spełnia wszystkie wymogi, by uzyskało patent. Bada, czy wydaje się być nowe, czy posiada poziom wynalazczy (tzn. czy jest nieoczywiste dla znawcy z danej dziedziny techniki) oraz czy spełnia wymóg przemysłowej stosowalności. Ten etap kończy się przekazaniem zgłaszającemu przez Międzynarodowy Organ Poszukiwań raportu z poszukiwań oraz opinii o patentowalności rozwiązania stanowiącego przedmiot zgłoszenia międzynarodowego.

Uwaga! Zgłaszający może dodatkowo wystąpić z wnioskiem o międzynarodowe badanie wstępne, które jest przygotowywane przez jeden z Międzynarodowych Organów Badań Wstępnych.

Wniosek o międzynarodowe badanie wstępne należy złożyć przed upływem:

  • 22 miesięcy od daty pierwszeństwa.*
  • 3 miesięcy od daty przekazania zgłaszającemu sprawozdania z poszukiwania oraz przekazania pisemnej opinii dotyczącej szans na uzyskanie patentu.*

*Jest to zależne od faktu, który z powyższych terminów upływa później.

⋯ ETAP V ⋯

⇒ publikacja zgłoszenia międzynarodowego wraz ze sprawozdaniem z międzynarodowych poszukiwań.

  • zgłoszenie międzynarodowe jest ujawniane (publikowane) po 18 miesiącach.

⋯ ETAP VI ⋯

⇒ przekazanie zgłoszenia międzynarodowego przez Biuro Międzynarodowe (WIPO) krajowym lub regionalnym urzędom (tzw. „urzędom wyznaczonym”).

  • urzędami wyznaczonymi są krajowe urzędy patentowe lub inne instytucje zajmujące się w danym państwie, bądź w danym regionie ochroną własności przemysłowej. Są to urzędy, które zgłaszający - zgodnie ze swoim życzeniem wyznaczył, czyli wytypował - jako te kraje, w których ubiega się na podstawie swojego zgłoszenia międzynarodowego o uzyskanie patentu.

⋯ ETAP VII ⋯

⇒ sporządzenia przez Biuro Międzynarodowe na rzecz Międzynarodowego Organu Poszukiwań sprawozdania noszącego tytuł: „Wstępne sprawozdanie międzynarodowe co do zdolności patentowej” (Preliminary international report on patentability, w skrócie IPRP).

  • jest ono sporządzane w przypadku, gdy zgłaszający nie wystąpi z wnioskiem o przeprowadzenie międzynarodowego badania wstępnego oraz o sporządzenie na podstawie tego badania raportu z przeprowadzonych badań i o przekazanie jednej kopii zgłaszającemu.

⋯ ETAP VIII ⋯

⇒ przekazania sprawozdania (IPRP) do wyznaczonych urzędów w ustawowym terminie.

⋯ ETAP IX ⋯

⇒ sporządzenia przez jeden z Międzynarodowych Organów Badań Wstępnych raportu z badań zwanego: „Wstępnym sprawozdaniem międzynarodowym na temat zdolności patentowej”.

  • wstępne sprawozdanie jest sporządzane w przypadku wystąpienia przez zgłaszającego z wnioskiem o międzynarodowe badanie wstępne.

➤ Niezależnie od tego czy wniosek o badanie wstępne został złożony czy nie, to po upływie 30 lub 31 miesięcy (w zależności od wyznaczonego przez zgłaszającego państwa, w którym zgłaszający ubiega się o uzyskanie patentu), liczonych każdorazowo od złożenia zgłoszenia o udzielenie patentu w trybie międzynarodowym (lub od daty pierwszeństwa), kończy się faza międzynarodowa zgłoszenia.

WYNALAZKI I WZORY UŻYTKOWE

FAZA II
(KRAJOWA)

Po upływie 30 lub 31 miesięcy zgłoszenie to wchodzi w tak zwaną fazę krajową. Trafia do urzędów krajowych tych państw, które zostały wyznaczone/wskazane przez zgłaszającego jako państwa, w których zamierza on uzyskać patent i chronić swoje rozwiązanie. W urzędach tych będzie przeprowadzana dalsza procedura związana z udzieleniem ochrony patentowej na danym terytorium.

W fazie krajowej zgłaszający musi podjąć szereg działań przed urzędami wyznaczonymi (wybranymi), w tym przede wszystkim zobowiązany jest:

  • uiścić wymagane urzędowe opłaty krajowe lub regionalne (w walutach obowiązujących w tych państwach oraz w wysokościach ustalonych przez te państwa),
  • dostarczyć tłumaczenia zgłoszenia na język urzędowy danego kraju (jeśli jest to wymagane).Przykładowo, jeśli zgłaszający składał dokumentację zgłoszeniową w języku angielskim, a ubiega się o uzyskanie patentu w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Kanadzie, czy USA, gdzie językiem urzędowym jest język angielski, to wówczas tłumaczenie dokumentacji zgłoszeniowej nie jest konieczne.
    Podobnie - jeśli zgłaszający składał dokumentację zgłoszeniową w języku francuskim, a ubiega się o uzyskanie patentu we Francji, Belgii, Szwajcarii, czy Kanadzie. W tych państwach nie musi składać tłumaczenia dokumentacji zgłoszeniowej,
  • znaleźć w każdym z tych państw kancelarię patentową, która podejmie się reprezentowania zgłaszającego przed swoim krajowym urzędem. Kancelaria ta musi wyznaczyć w tym celu jednego ze swoich zawodowych przedstawicieli (jeżeli istnieje taka konieczność).

Następnie urzędy krajowe każdego z wyznaczonych państw badają zgłoszenie pod względem formalnym i merytorycznym. Urzędy te rozpatrują zgłoszenie zgodnie z własnymi uregulowaniami prawnymi i udzielają bądź odmawiają udzielenia patentu krajowego lub regionalnego.

  • UWAGA! Procedury międzynarodowe umożliwiają uzyskanie ochrony (tzw. patentu regionalnego) na terenie kilku (lub więcej) państw w różnych regionach świata za pomocą tylko jednego, ujednoliconego zgłoszenia.

PRZYKŁAD: takim patentem regionalnym jest np. patent regionalny przyznany przez Eurazjatycką Organizację Patentową , z ang. Eurasian Patent Organization – EAPO. Obejmuje ona byłe republiki radzieckie. Również patent regionalny obejmujący 16 państw afrykańskich, w tym takie państwa jak: Bostwana, Gambia, Ghana, Kenia, Lesotho, Malawi, Mozambik, Namibia, Sierra Leone, Somalia, Sudan, Eswatini, Tanzania, Uganda, Zambia i Zimbabwe, który można uzyskać za pośrednictwem angielskojęzycznej Afrykańskiej Regionalnej Organizacji Własności Intelektualnej (ang. African Regional Industrial Property Organisation – ARIPO).

Procedurę przed Biurem Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektulanej (WIPO), dotyczącą międzynarodowego zgłoszenia patentowego w międzynarodowej procedurze PCT, w celu ubiegania się o uzyskanie patentu w różnych krajach lub regionach świata, ilustruje poniższy schemat.

WYNALAZKI I WZORY UŻYTKOWE